هر قطعه موسیقی در اثر حركت زیر و بمی نت‌ها بوجود می‌آید. : اگر بخواهیم آهنگی بنوازیم، هریك از نت‌ها چقدر باید كشیده و نواخته شوند؟ یا به زبان دیگر چه مقدار زمان بین اجرای نت نخست با نت‌های بعدی باید باشد؟ بی‌گمان اگر در اجرای نت‌های مختلف معیار زمان نباشد، هیچ گاه موسیقی تولید نمی‌شود. بدین منظور فرض كنید نت «سل» را توسط یك ساز بادی نظیر سُرنا یا ترومپت به مدت یك دقیقه و بدون توقف بنوازیم. در این صورت شما چه می‌شنوید؟ بطور قطع آنچه خواهید شنید یک قطعه موسیقی نیست، بلكه بوق ممتدی نظیر آژیر خطر است. با این مثال تا حدودی به ارزش زمان در موسیقی پی می‌برید. بنابراین لازم است برای تولید یك قطعه موسیقی نت‌های مختلف با زمان های كوتاه و بلند از پی هم قرار بگیرند تا بتوان یك آهنگ قابل درك و خوشایندی ایجاد كرد

شده ام معادله ي چند مجهولـــــــــــي...اين روز 

    ها هيچکس از هيچ راهي مرا نمیفهمد...

                                        وای از دنیا که یار از یار میترسد

 غنچه های تشنه از گلزار میترسد

عاشق از آوازه ی دیدار میترسد

پنجه خنیاگران از تار میترسد

شه سوار از جاده هموار میترسد

این طبیب از دیدن بیمار میترسد

سازها بشکست و درد شاعران از حد گذشت

سالهای انتطاری بر من و تو بد گذشت

آشنا نا آشنا شد ، تا بلی گفتم بلا شد

گریه کردم ناله کردم حلقه بر هر در زدم

سنگ سنگ کلبه ویرانه را بر سر زدم

آب از آبی نجنبید خفته در خوابی نجنبید

چشمه ها خشکید و دریا خستگی را دم گرفت

آسمان افسانه مارا به دست کم گرفت

جامها جوشی ندارد عشق آغوشی ندارد

بر من و بر ناله هایم هیچکس گوشی ندارد

بنده در مورخ ۳/۸ ۹۱ این افتخار رو کسب کردم که در 

شیراز خدمت استاد قدرت ا... ستایش برسم و از محضر این

استاد بزرگوار استفاده کنم.

الفبای موسیقی، الفبای هوش!
شاید شنیدن سر و صدای ناهنجار کودکتان در حالی که مشغول تمرین نوازندگی و آموختن موسیقی است اصلا لذت‌بخش نباشد اما باید بدانید که این سرگرمی‌لذت‌بخش کودکان، یکی از مواردی است که نیمکره راست مغز آنها را پرورش می‌دهد.
بنابر تحقیقات دانشمندان دانشگاه تورنتو، برنامه‌ریزی دوره‌های آموزش موسیقی برای کودکان منجر به افزایش ضریب هوشی و توانایی‌های علمی‌ آینده آنها خواهد شد. هر چه سال‌های آموزش موسیقی آنها بیشتر باشد، میزان این تاثیر و افزایش هوش در آنها بیشتر خواهد بود. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که آموختن موسیقی در دوران کودکی باعث کسب نمره‌های بهتر در دوران دبیرستان و ضریب هوشی بالاتر در دوران بزرگسالی می‌شود؛ پس اجازه دهید موسیقی‌دان درونی کودکتان خودش را نشان دهد.
خیلی خوب است اگر او را برای دوره های عمومی یا خصوصی آموزش موسیقی ثبت‌نام کنید

سه فاصله‌ی مهم و زیبا:
1 هنگام یا ذی‌الکل یا اکتاو: زمانی که دو نغمه کاملا ً به هم شبیه‌اند اما یکی زیرتر و دیگری بم‌تر است. ( مثلا ً بر روی سنتور فاصله‌ی بین سل سیم‌های زیر و سل سیم‌های سفید.)
(بسامد صدای زیر‌تر 2 برابر است! یعنی اگر بسامد دو بم 261 هرتز باشد بسامد دو زیر   است.)
2 پنجم درست یا ذی الخمس: اگر وتر را به سه قسمت تقسیم کنیم به   آن پنجم درست می‌گویند
مثلا ً اگر نغمه دو سیم‌های بم 261 هرتز باشد پنجم درست آن  هرتز است. که نغمه فا است.

3 چهارم درست یا ذی‌الاربع: اگر وتر را به چهار قسمت تقسیم کنیم   آن را چهارم درست گویند.

اگر نغمه دو سیم‌های بم 261 هرتز باشد چهارم درست آن یعنی نغمه‌ی سل   هرتز است.

چهار فاصله‌ی مهم ایرانی
ابعاد ثلثه‌ی لحنیه:
طنینی: (ط) یا دوم بزرگ که برابر یک پرده است. (نسبت  )
بقیه: (ب) یا دوم کوچک که برابر نیم پرده است
مُجَنّب: (ج) یا دوم نیم بزرگ تقریبا ً سه ربع پرده است.     پرده>مجنب>نیم پرده

بیش طنینی: (هـ) یا دوم بیش بزرگ که از مجموع یک  مجنب و یک بقیه بدست می‌آید.

 

دستگاه همایون یکی از هفت دستگاه موسیقی ایرانی است.

 به دلیل استفاده از یک گام خاص و تفاوت محسوس در گام بالا رونده و پایین رونده دستگاه همایون منحصر به فردترین دستگاه موسیقی ایرانی به شمار می‌رود. مقایسه سایر دستگاه‌های موسیقی ایرانی با موسیقی دیگر ملل و خصوصاً کشورهای هم‌جوار تشابه و یکسان بودن ریشه برخی را نشان می‌دهد. اما این مطلب در مورد دستگاه «همایون» صادق نیست.

دستگاه همایون و یا به تعبیری «دستگاه عشاق»، با حالت محزون و اسرار آمیز خود گوشه‌های متعددی دارد که گوشه «بیداد» اوج این دستگاه تلقی می‌شود.

آثار ارزشمندی از موسیقی ایرانی در سده قبل در این دستگاه ساخته و اجرا شده‌اند. «رنگ فرح» از جمله این آثار است.

 
از لحاظ مرکب خوانی این دستگاه به دستگاه‌های سه‌گاه و شور ارتباط دارد و وسعت این دستگاه را بیشتر می‌کند.

یکی از آوازهای ایرانی که اسم آن در کتب موسیقی هست آواز اصفهان است که آن را از متعلقات دستگاه همایون دانسته‌اند. یکی دیگر از آوازهایی که از متعلقات دستگاه همایون است، آواز شوشتری است. فواصل پرده‌ها در این دستگاه به صورت زیر است:

سل(بکار).لا(کرن).سی(بکار).دو(بکار)ر(بکار)می(بمل).می بم(کرن).فا (بکار).

نت شروع این دستگاه به طور معمول «فا» است. البته این دستگاه در کوک‌های دیگری با نام‌های همایون «دو» و «رِ» نیز نواخته می‌شود. در ردیف مرحوم کریمی از شوشتری به عنوان یکی از گوشه‌های این دستگاه نام برده شده است. گوشه‌های ردیفی این دستگاه عبارت‌اند از:

چهارمضراب
درآمد اول
درآمد دوم: زنگ شتر
موالیان
چکاوک
طرز
بیداد
بیداد کت
نی‌داود
باوی
سوز و گداز
ابول چپ
لیلی و مجنون
راوندی
نوروز عرب
نوروز صبا
نوروز خارا
نفیر
فرنگ و شوشتری گردان
شوشتری
جامه‌دران
راز و نیاز
میگلی
موالف
بختیاری با موالف
عزال
دناسری
رنگ فرح
همچنین آلبوم بیداد استاد شجریان با آهنگ‌سازی استاد مشکاتیان از جمله آهنگ‌هایی است که در این دستگاه ساخته شده است.

چهار مضراب، تنها فرم کاملا سازی موسیقی ایرانی است . فرمی که وابسته به تکنیک نوازندگی است و قابلیت انطباق (نسبی یا کامل) با کلام را ندارد. بر عکس فرم های دیگر که هر کدام به نوعی قابلیت پذیرش کلام را دارند. چهار مضراب در موسیقی ایرانی همراه با  تحول در تکنیک های نوازندگی، رشد کرده و متحول شده است. اصل آن مربوط به سازهای مضرابی   است و در سازهایی نظیر کمانچه و نی نیز کما بیش قابل اجرا است. چهار مضراب، قطعه ای است موزون  که در آن ، صدای پایه (پدال یا واخوان) به طور مرتب و مشخص شنیده می شود و جملات تشکیل دهنده ی چهار مضراب با این پایه ی مشخص شناخته می شوند. در شیوه های نوازندگی، چهار مضراب های بسیار متنوعی ابداع شده و  مجموعه چهار مضراب های موسیقی ایرانی در هفتاد سال گذشته، مجموعه ای غنی، پر بار و قابل مطالعه است...

به طور کلی کوک چپ کوک را میتوان کوکی دانست برای افرادی با صدای زیر مانند زنان و کودکان (البته نه مختص زنان و کودکان بلکه بعضی از مردان نیز صدای زیر دارند همانند مرحوم ایرج بسطامی که بسیاری از آوازهای ایشان در ردیف چپ کوک میباشد).

معمولا اختلاف چپ کوک و راست کوک پنج نت است(به عیارتی درجه پنجم).به طور مثال اگر در راست کوک،تونیک دستگاه شور را سل فرض نماییم که معمولی ترین شوری است که روی سنتور اجرا میگردد(شاهد آن نیز سل میباشد)درجه پنجم آن (ر) میباشد که این نت تونیک دستگاه شور در چپ کوک میباشد.

و مثالی دیگر:در دستگاه همایون راست کوک،تونیک لا کرن میباشد و چنانچه تونیک در چپ کوک را بخواهیم درجه پنجم آن می کرن می باشد که نت شاهد نیز هست.

و به همین ترتیب دیگر دستگاه ها و آوازها نیز چپ کوک مشخصی دارند.

البته استثناء هایی هم وجود دارد که به دلیل پیچیدگی مطلب از گفتن آن صرفنظر مینمایم.

سنتورسل کوک

 

پسر کو چک مدتی بودکه به کلاس پیانو می رفت و یاد گرفته بود چند قطعه

را بنوازد.مادرش برای این که اورا در یاد گیری پیانو تشویق کند بلیت یک

کنسرت پیانو را تهیه کرد و پسرک را با خود به کنسرت برد.

زمانی که به سالن وارد شدند و روی صندلی خود نشستند مادر یکی از

دوستانش را دید و پیش او رفت تا گفت و گویی بکنند.زمانی که ان ها گرم

صحبت بودند، پسرک با کنجکاوی به سمت پشت صحنه رفت.مادر که از

گفت و گو با دوستش فارغ شده بود.به سمت صندلی خودشان بر گشت و

با تعجب دید که پسرک سر جایش نیست.در همین حین پرده صحنه کنار

رفت و همه با تعجب پسر کوچکی را دیدند که پشت پیانو نشسته و قطعه

کوتاهی را می نوازد.

در این زمان استاد پیانو روی سن و به کنار پسرک امد و به آرامی به پسرک

گفت نترس،ادامه بده و خودش نیز در کنار او قرار گفت و در نواختن گوشه

هایی از قطعه به پسرک کمک کرد. او نیز بدون هیچ ترسی به نواختن قطعه

ادامه داد.این صحنه تمامی حاضران را تحت تاثیر قرار داد و شرایط بسیار

هیجان انگیزی در سالن به وجود امد.

حضور در این صحنه درست مثل حضور در عرصه زندگی است.وقتی که احساس می

کنیم مورد توجه هستیم سعی می کنیم نهایت تلاش خود را به کار گیریم ، اما

هنگامی که احساس می کنیم دست قدرتمندی از ما حمایت می کند ، با اطمینان و

اعتماد به نفس بیشتری از زیبایی های

زندگی استفاده می کنیم.